Waar narcisme en Co-Dependency elkaar raken

Twee gezichten van dezelfde pijn: over de overeenkomsten en verschillen tussen narcisme en co-dependency

Het lijkt soms alsof narcisme en co-dependency elkaars tegenpolen zijn. De één lijkt te veel ruimte te nemen, de ander te weinig. De één lijkt zelfgericht, de ander verliest zichzelf juist in de ander. Maar onder die uiterlijke verschillen schuilt vaak eenzelfde wortel: een diep, vaak onbewust gemis aan veilige verbondenheid.

Beide bewegingen, narcistische afweer en co-dependency aanpassing, ontstaan niet uit slechtheid of zwakte, maar uit pijn die ooit te groot was om te voelen.

1. De gedeelde kern: angst voor verlies van verbinding

Zowel bij narcisme als bij co-dependency leeft dezelfde angst: ik word niet gezien zoals ik ben, en als dat zo blijft, verdwijn ik. Beiden proberen die angst te bezweren, maar op tegenovergestelde manieren:

·       Bij co-dependency zoek je bevestiging door je aan te passen, te zorgen, te versmelten.

·       Bij narcistische afweer zoek je veiligheid door controle, afstand of superioriteit.

Bij de eerste overleefstijl probeer je verbinding vast te houden,  bij de tweede probeer je de pijn van afhankelijkheid te vermijden. Maar beide zijn reacties op dezelfde wond: de breuk tussen zelf en ander.

2. De strategie van overleven

Bij co-dependency richt je de aandacht naar buiten. Je voelt subtiel aan wat de ander nodig heeft, vaak ten koste van je eigen lijf. Je lichaam leeft in hyperalertheid, het hart open maar gespannen. De hoop: als ik mij goed genoeg afstem, blijft de liefde. Bij narcistische afweer richt je de aandacht naar binnen — of beter gezegd, omhoog. Je lichaam sluit zich af; je adem trekt terug uit je romp. Er ontstaat een pantser van beheersing, charisma, intellect of prestatie. De hoop: als ik controle houd, kan niemand mij verlaten. Beide kanten zijn pogingen om het ondraaglijke draaglijk te maken: de ervaring van een kind dat niet kon vertrouwen op stabiele liefde.

3. De miskenning van de pijn

In de buitenwereld worden ze vaak verschillend beoordeeld: de narcistische afweer wordt snel gezien als “toxisch” of “gevaarlijk”, bij co-dependency wordt je snel gezien als “te lief” of “slachtofferachtig”. Maar in de diepte zijn ze elkaars spiegel. De narcistische kant draagt de schaamte van afhankelijkheid, de codependency kant de schaamte van behoefte. Beiden verbergen hun kwetsbaarheid — de één achter macht, de ander achter dienstbaarheid.

4. De magnetische aantrekking

Daarom vinden ze elkaar zo vaak: de narcistische en de co-dependency pool. De één lijkt te geven wat de ander mist. De persoon met de overleefstijl van co-dependency herkent in de narcistische kracht iets wat hij/ zij verloren heeft: zelfgevoel. De persoon met de narcistische overleefstijl herkent in de ander met de overleefstijl van co-dependency de warmte, iets wat hij of zij niet durft te voelen: zachtheid. Samen vormen ze een systeem dat tegelijk aantrekt en verstikt. Het lijkt liefde, maar het is vaak hechtingspijn die elkaar herkent.

Totdat één van beiden ontwaakt — en voelt dat wat ooit overleven was, nu mag transformeren in werkelijk contact.

5. De mogelijkheid tot herstel

Heling ligt niet in het kiezen van een kant, maar in het herkennen van de beweging in jezelf. Iedereen kent in meer of mindere mate beide polen: de angst om te verdwijnen en de angst om overspoeld te worden. Wanneer we de ene kant demoniseren en de andere idealiseren, blijven we gevangen in het oude script. Maar wanneer we beide kanten als beschermingsstrategieën kunnen zien, ontstaat ruimte voor iets nieuws: verbinding mét behoud van zelf, autonomie mét zachtheid.

De volwassen liefde zegt niet:

 “Ik heb jou niet nodig,”

en ook niet:

“Ik kan niet zonder jou,”

maar:

“Ik wil je ontmoeten, terwijl ik mezelf blijf.”

Dat is de plek waar hechtingspijn zich omvormt tot hechtingskracht — waar afhankelijkheid en autonomie elkaar niet langer bestrijden, maar samen dansen in volwassen nabijheid.

Herkenbaar?

Ben je nieuwsgierig om dit bij jezelf verder te onderzoeken in het belang van jezelf en jouw relatie(s)? Je bent van harte uitgenodigd voor een sessie. Ik kijk graag met je mee hoe je de weg meer vrijmaakt om in je 'hechtingskracht' te komen.

#codependency #narcisme #hechting #lichaamsgerichtetherapie #traumaheling #biodynamischepsychologie #NARM #bewustzijn #belichaming