Ons lichaam bij Co-dependency en Narcistische afweer

Lichaam, relatie en heling: de dans van afhankelijkheid en afstand ervaren

Er is een dimensie van co-dependency en narcistische afweer die vaak onzichtbaar blijft: de lichamelijke ervaring. Niet alleen gedachten of gevoelens, maar het lichaam draagt de oude hechtingswond. In intieme relaties wordt dit zichtbaar en voelbaar — voor jezelf én de ander.

Het lichaam als eerste getuige

Het zenuwstelsel reageert op verbinding alsof het elke keer gaat over leven of dood (in het geval we in ons patroon - de hechtingspijn - getriggerd worden).

• Co-dependent beweging: het lichaam stroomt naar buiten, hart open, adem licht, borst en middenrif vol spanning. Het wil geruststellen, herstellen, pleasen.

• Narcistische beweging: het lichaam sluit zich af, adem hoog of oppervlakkig, spieren gespannen in kaak, nek, schouders. Het wil beschermen, controleren, afstand bewaren.

  
  

De overgang kan abrupt zijn: een moment van overgave kan omslaan in verharding of terugtrekking, een microbeweging van paniek of zelfbescherming.

Hoe het zich in relaties uitdrukt

Deze dynamiek manifesteert zich vaak als een subtiele, bijna magnetische dans:

• Je voelt honger naar nabijheid → neigt naar versmelting of pleasen.

• De ander reageert onverwacht of niet bevredigend → angst groeit.

• Je systeem reageert reflexmatig → afsluiting, irritatie, of terugtrekking.

Van buiten lijkt dit tegenstrijdig, maar het is een poging van het zenuwstelsel om veiligheid te herstellen.

In interacties kan het zich uiten in:

• Overmatige zorg, controle of pleasen (co-dependency)

• Koude, afstandelijke, kritische opmerkingen of emotionele terugtrekking (narcistische afweer)

• Een cyclisch patroon van aantrekken en afstoten, waarin beide partijen vaak verstrikt raken

  
  

De pijnlijke kern

Wie hierin verstrikt zit, ervaart vaak:

• Verwarring over eigen gevoelens

• Schuld of schaamte: “Waarom kan ik dit niet loslaten?”

• Innerlijk conflict tussen verlangen naar verbinding en angst om gekwetst te worden

Het is een echo van de oorspronkelijke hechtingswond: de ervaring dat nabijheid tegelijk is wat we verlangen en dat deze bedreigend is.

De helende beweging

Heling gebeurt niet door het gedrag te veranderen, maar door bewustzijn en aanwezigheid in het lichaam:

• Adem zacht in de gebieden van spanning of terugtrekking.

• Voel de angst of hunkering zonder direct te handelen.

• Observeer de reflex om te pleasen of te controleren en laat het lichaam/ jezelf weten: het is veilig om aanwezig te blijven.

  
  

In relaties betekent dit:

• Grenzen voelen en uitspreken terwijl je nabij blijft

• Verbinding toelaten zonder jezelf te verliezen

• Liefde ontvangen en geven als keuze, niet uit overleving

Integratie: een nieuwe dans

Wanneer beide polen — afhankelijkheid en afstand — herkend en gedragen worden, ontstaat een nieuwe beweging:

• Bewuste aanwezigheid: je voelt de behoefte en de angst, en blijft bij jezelf

• Veilige nabijheid: je opent je hart zonder te versmelten of te verdoven

• Autonomie in verbinding: je kunt geven en ontvangen vanuit zelfbewustzijn

De oude dans van codependency en narcistische afweer transformeert zo van reflex naar ritme. Nou ja, stap voor stap dan….

Niet langer een strijd om te overleven, maar een bewuste, belichaamde ontmoeting met jezelf en de ander.

In dit ritme ligt de mogelijkheid van volwassen intimiteit: een liefde die zacht is, vrij, en trouw aan wie je werkelijk bent.

#liefde #volwassenintimiteit #hechting #narcistischeafweer #co-dependency #lichaamsgerichtetherapie #traumaheling #biodynamischepsychologie #narm #psychodynamischetherapie #veiligerelatie #autonomie #verbinding #bewustzijn