Aan het einde van de regenboog staat de pot met goud (even doorlezen tot het einde dus!).
Verdriet als heling
Verdriet; we kennen het allemaal wel, toch?
De één slikt het weg, de ander laat tranen rollen alsof het stortregent. De ene ouder zegt tegen zijn of haar kind: “Stop met huilen, nu is het genoeg” waar de ander zegt: “Huil maar liefje”. Als iemand vraagt hoe het gaat, is het antwoord vaak: “Goed”. Ook al staan de ogen vol tranen en de mondhoeken naar beneden. Dan zijn er ook nog mensen die nooit verdriet hebben. Ondertussen klagen ze aan de lopende band over pijn in hun lichaam. En oh ja, er zijn ook nog mensen die zo verbonden zijn, dat zij alle ervaringen er helemaal kunnen laten zijn. Herkenning?
Perspectieven
Ik besloot vorige week dit blog over verdriet (én heling) te schrijven, geïnspireerd op mijn eigen verdriet. Op mijn website staat: “Duik in je volste zijn”. Wie ben ik om dat te roepen als ik het zelf niet zou doen. Nou bij deze dan…
In dit eerste deel geef ik mezelf de ruimte om context te geven aan verdriet in het algemeen. Het tweede deel is mijn persoonlijke verhaal.
Over verdriet valt veel te zeggen vanuit talloze referentiekaders. Te denken valt aan bijvoorbeeld psychologische-, spirituele-, biologische-, astrologische- en filosofische perspectieven. Daarbinnen vertakt het zich naar nog ontelbaar veel gezichtspunten. Om je een klein beetje een idee te geven van wat ik bedoel, geef ik er een paar woorden aan in de volgende alinea.
Het bijkomende gedrag bij verdriet wanneer je huilt, kan uitnodigend zijn om je behoefte aan troost bevredigd te krijgen. Als je verdriet uit door te huilen komt het hormoon endorfine vrij waardoor je je iets beter (kunt) gaan voelen. Als je huilt activeer je je parasympatisch zenuwstelsel waardoor je beter kunt ontspannen. Verdriet in het huidige moment kan onverwerkte stukken uit je kinderjaren bovenbrengen wat uit kan nodigen tot het activeren van overlevingsstrategieën of het verwerken van dit oude verdriet. Tevens kun je stilstaan bij het verband tussen jouw huidige verdriet en grotere levensthema’s of je kunt zelfs kijken naar jouw vorige levens. Misschien raakt het aan jouw zielsmissie; de reden waarom je wellicht op aarde bent. Je kunt zelfs de invloed van de maanstand en de sterren nog meenemen als perspectief om naar jouw verdriet te kijken. Het kan zijn dat een bepaalde chakra geblokkeerd is of is het simpelweg een tekort aan slaap of bepaalde voedingsstoffen? Je kunt dan verder nog nadenken over wat verdriet precies is, waarom je verdrietig bent, hoe je van je verdriet afkomt, etc. Helpend? Nee; niet als ik effectief met mijn verdriet om wil gaan. Interessant? Ja; met als doel mijn horizon te verbreden wel.
Verdriet is meestal een reactie gebaseerd op verlies en gaat vaak over iets waar we niets aan kunnen doen. Door mijn verdriet vanuit vele perspectieven te bestuderen, krijg ik een gevoel van controle, alsof ik wél iets aan de situatie kan veranderen. Ook zoek ik dan naar betekenis, het voelt alsof ik zo meer verantwoordelijkheid neem voor mezelf. In de praktijk duurt mijn verdriet op deze manier vaak veel langer en is de pijn minder dragelijk. Hoe zou het zijn als ik mijn verdriet aanzie voor wat het is? Energetisch gezien geef ik mijn verdriet dan niet meer lading dan nodig is; sterker nog de kans op ontlading is groot.
“Without meaning it can simply fall away” – Eric Dowsett
Dit komt overeen met wat ik geleerd heb vanuit trauma therapie (Somatic Experiencing; Peter Levine). Bij deze vorm van therapie gaat het erom te voorkomen dat mensen in een herbeleving terecht komen door hun verhaal over het trauma te blijven herhalen. De herbeleving versterkt het trauma namelijk. Het blijkt effectiever om lichaamsgericht te werken en te helpen bij het gewaarworden van de lichamelijke sensaties om zo het systeem/ de blokkades/ het trauma te helpen reguleren/ ontladen. Dit herken ik bij hoe ik omga (of om kan gaan) met mijn verdriet. Ik ervaar mijn verdriet, of beter gezegd de sensaties ervan, lichamelijk i.p.v. het verhaal over mijn verdriet aandacht te geven. Zo blijft het verdriet gewoon verdriet, ik word niet het verdriet. Zo is het slechts een emotie, energie die zoekt naar ontlading. Door contact met mijn lichaam te houden en mijn sensaties waar te nemen, verandert de lading.
Ditzelfde ken ik ook vanuit de biodynamische psychologie en bio-release massagetechnieken waarmee ik werk. Ook hier gaat het vooral om het ontmoeten van verdriet, zodat het als het ware de kans krijgt om te smelten. De taal van mijn lichaam verstaan maakt mijn verdriet behapbaar, het gaat over de essentie en niet over alles wat ik erbij heb gehaald. Het doet recht aan de puurheid van mijn verdriet. Hiermee zeg ik niet dat dit altijd meteen ‘lukt’ (als er al iets te ‘lukken’ valt). Als mijn verdriet gaat over het hier en nu en ik ben me hiervan bewust, gaat het me meestal makkelijk af om het gewoon te laten zijn. Het ebt vanzelf weer weg. Dan voel ik me opgelucht en is het verdriet verdwenen als ‘na regen komt zonneschijn’.
Met een boogje eromheen; een aanloop naar mijn eigen verdriet.
Er zijn ook momenten dat er zoiets wezenlijks in mij getriggerd wordt, dan vind ik het rauw, verscheurend, bitter en enorm pijnlijk om ermee te zijn. Na regen komt zonneschijn is dan een echte ‘dooddoener’ en ik kan de aardigheid van iemands oprecht goede intentie bij het uitspreken van deze zin dan niet ontvangen. Sterker nog, ik zal in zo’n geval eerder geneigd zijn me boos en onbegrepen te voelen. Ik kan me zelfs voorstellen dat ik de persoon die dit tegen mij uitspreekt (hoe goed bedoeld ook) ronduit oppervlakkig vind. Iemand zonder diepgang, geen weet van de rauwe kanten van het leven. Ook al weet ik diep vanbinnen beter…..
In het vorige voorbeeld kom ik terecht in ‘arme ik’ en ‘het is allemaal de schuld van de ander’. Een andere variant is dat ik me verward voel bij verdriet. Dit is voor mij een teken dat ik van het verdriet wegga. Beter gezegd; ik ga van mezelf weg. Dan zit ik in mijn hoofd heel veel na te denken, ik maak me zorgen en zweef ergens boven mezelf in plaats van in mijn centrum te zijn. Ook kan het zijn dat ik van alles uit mijn omgeving heb opgepikt (doordat het bewust en onbewust iets van mij triggert en simpelweg omdat wij als mensen verbonden zijn en dus resoneren). Het verdriet kan me dan soms overvallen of ik merk het aan spanning in mijn lichaam. In het laatste geval lukt het mij tegenwoordig makkelijker om verdriet te zien als energie die om ontlading vraagt. Dat maakt het bijna als een in- en uitademing.
Wanneer ik in contact met bepaalde mensen of situaties herhaaldelijk ervaar dat er verdriet in mij getriggerd wordt, dient het me om hierbij stil te staan (door lichamelijke sensaties waar te nemen). Wat wordt er getriggerd in mij.
Het is niet altijd haalbaar om dit precies te benoemen of er woorden voor te vinden. Van jongs af aan is er zoveel te voelen en van alles opgeslagen in onze cellen. In onze baby- en peutertijd hadden we nog geen of een heel beperkt vocabulaire. We waren nog zo verbonden met onze omgeving, alsof we de omgeving zelf waren. Baby’s en jonge kinderen zijn nog zo puur en zuiver in wat ze voelen, ook al denken mensen vaak dat ze niets door hebben. Ze zijn zeer sensitief en voelen alles in hun omgeving in hun eigen lichaam. Ze geven er alleen geen woordelijk verhaal aan. Wel ontstaan daar overtuigingen over bijvoorbeeld het wel of niet veilig zijn, wel of niet geliefd zijn.
Wat toen en daar gevoeld is, kan nu nog steeds getriggerd worden. Het verhaal inclusief woorden echter, blijft bij verbeelding, vervormde herinneringen en verhalen die anderen jou en mij kunnen vertellen over vroeger. Wel is het mogelijk om dat wat getriggerd wordt in je bewustzijnsveld te krijgen. Iets van jouw essentie is verborgen in de schaduw omdat het wellicht geschrokken is. Zodra er licht op schijnt, kan het tevoorschijn komen om te helen.
Mijn verdriet en mijn heling
Mijn eigen verdriet als inspiratie om te schrijven, zo begon ik mijn tekst. Hier deel ik mijn persoonlijke beleving van onlangs ervaren verdriet. De aanleiding was dat een voor mij betekenisvolle relatie met iemand die mij dierbaar is, van vorm veranderde. In mijn geval had ik een ervaring met een aspect van verlies.
Ik kreeg een golf van verdriet door mij heen; rauw, snijdend, verscheurend en pijnlijk. Het was zo ongelooflijk groot, het deed geen recht aan de werkelijke situatie. Ik liet mijn verdriet er helemaal zijn. Niet altijd makkelijk voor me, want ook bij mij, na jaren bewustzijnsontwikkeling, kunnen nog altijd bepaalde oude overtuigingen de kop opsteken. In mijn geval die waarbij er een groot verbod op huilen zit. Maar goed, het lukte om er in liefde bij te blijven en het huilen gewoon maar te laten gebeuren. Ondanks dat ik me ervan bewust was dat de grootte van mijn verdriet ‘ongepast’ was bij de -hier en nu- situatie en persoon, bleef ik mijn lichaam volgen en nam ik simpelweg lichaamssensaties van verdriet waar en tranen die over mijn wangen rolden.
Het duurde en duurde….
Being at ease with not knowing is crucial for answers to come to you - Echhart Tolle
Mijn kritische stuk kwam voorbij; “jeetje wat duurt het lang!”. “Weet je zeker dat je er niet in blijft hangen?”. Mijn liefdevolle stuk had volledig vertrouwen dat alles precies goed was zoals het was. Mijn bewuste volwassen zelf had de keuze om te luisteren naar het liefdevolle en ook begripvol te zijn naar het kritische (dat stuk in mij dat ooit als bescherming heeft gediend). Des te meer ik accepteerde dat ik een groot verdriet uithuilde (energieblokkade losliet), des te minder pijn het deed. Ook begon er stap voor stap zicht te komen. Niet door erover na te denken, maar door mijn lichamelijke reacties te observeren. Ik kwam bij een bekend levensthema van mezelf terecht dat over verlating gaat en over gemis aan bestaansgrond.
De bestaansgrond gaat bij mij over mijn eerste chakra. Een blokkade daar is vaak al voor- tijdens- of vlak na de geboorte ontstaan. Een baby is nog zo één met zijn/ haar omgeving en heeft geen besef van tijd. Verdriet in het hier en nu waarbij zoiets ouds als uit de babytijd getriggerd wordt, wordt over het algemeen ervaren alsof het voor eeuwig en altijd pijn blijft doen. Het gevoel alsof er geen bestaansgrond is (een diepe put waarin je blijft vallen, er komt nooit een bodem), een gevoel van verlaten worden (voor eeuwig en altijd), kan grenzeloos pijnlijk voelen. Een baby heeft nog geen eigen grenzen. Net uit de baarmoeder is een baby nog zo verbonden met zijn/haar moeder. Door o.a. borstvoeding, huidcontact en aanraking, krijgt het kind een fundament voor latere belichaming en goede omgang met grenzen. In psychologie noem je dat voldoende ego-sterkte, wat nodig is om je persoonlijkheid te vormen. Het gaat over jezelf belichamen, steun in jezelf vinden, je veilig voelen, jezelf en de ander vertrouwen, bestaansrecht. En nog meer…..
Bij mij werd dit stuk/ thema getriggerd door een telefoontje van iemand die belangrijk voor mij is. De boodschap die ik op volwassen niveau in het hier en nu ontving was een boodschap die voor mij heel kloppend is, ik gaf dus bevestigend antwoord. Op kind-niveau echter gebeurde iets heel anders bij het beëindigen van het gesprek. Ik merkte mijn verdriet op door een verscheurd gevoel in mijn borstgebied en een brok in mijn keel. Door mijn verdriet aan te gaan, het toe te staan, lukte het mij om hier zicht op te krijgen. Ik heb dit niet bedacht met mijn hoofd en heb niet gewerkt aan het krijgen van inzichten. Ik heb het toegestaan om het als vanzelf te laten ontstaan. Wat mij opviel was allereerst mijn verdriet en de tranen die kwamen. Dit liet ik er zijn, hoe lang het ook duurde. Dat het zo lang duurde bleek achteraf nuttig om dieper te zakken in mezelf en hielp mij later om tot een verdiept inzicht te komen. Wel moest ik het eerst helemaal zo laten zijn, juist toen ik nog totaal niet begreep waar al die tranen vandaan kwamen.
Liefde
Ik werd me gewaar van een verlangen om fysiek aangeraakt te worden, er ontstond een behoefte in mij aan zachte warme voeding met een pap-achtige structuur, mijn lichaam begon zachtjes te wiegen, ik zocht huidcontact (warmte, geur, fysieke aanraking), het verlangen aan koestering en vastgehouden worden (holding) was voelbaar in mijn lichamelijke sensaties. Zachtjes begon ik liefdevol te zingen, zoals ik deed toen mijn dochter nog een baby was. Het beeld van een babyfoto van mezelf diende zich aan. Stap voor stap via subtiele lichamelijke gewaarwordingen leek zich iets aan mij te ontvouwen. Een van binnenuit verteld verhaal passend bij het loskomende verdriet. Dit proces van ontvouwen heeft een paar dagen geduurd. Iets ouds kwam vanuit de schaduw in het licht staan. Het was zo’n helende ervaring!
Ik ken deze ervaringen heel goed, echter was het vaak wel in een opleidingssetting waar therapeutisch werk of traumaheling gedaan werd in een omgeving met professionals en een veilige bedding. Nu was het zo bijzonder fijn en intiem om deze dagen met mezelf door te maken en me zo gedragen te voelen. Tussendoor bracht ik mijn dochter naar school en haalde haar weer op, ik deed de benodigde werkzaamheden, kwam mijn afspraken na (behalve alles wat niet echt nodig was), kookte eten. Kortom: de dagelijkse routine ging door. Mijn proces ging uit zichzelf door en in de minuten waarop ik stil was, nam ik waar. Ik was dankbaar om te voelen hoe ik het droeg, kwetsbaar en met zachte kracht.
Zoals ik al zei, het thema was mij wel bekend. Ik heb het al zo vaak aangeraakt en ben er op verschillende manieren eerder doorheen gegaan. Nu leek het alsof ik het vanuit een ander licht en nog meer bij de wortels ontmoet heb. Ook was de manier waarop meer moeiteloos. De vrouw in mij koesterde de dagen daarna de 'baby', die ik nog in mijn cellen met me meedraag (re-parenting noem ik dat vakmatig), in haar armen. Ik heb ’s avonds gemediteerd met 'het kleine meisje van vroeger' op mijn schoot, ik nam 'haar' mee in een warm bad, zong voor 'haar', hield 'haar' in mijn armen tijdens mijn slaap, zorgde voor stilte en rust, zodat ik 'haar' kon verstaan in al haar behoeften. Zo stap voor stap kon dit verloren ‘zielstuk’ integreren in mijn volwassen zelf, om zo tot heling te komen. De gespletenheid van de 'baby' die ik was (verloren zielstuk/ de wond/ het schaduwstuk) en de persoon die ik nu als volwassene ben, kwamen samen tot een meer volledig zelf. Ik ervaar mezelf nu als meer heel, alsof ik mezelf vollediger belichaam en meer ruimte ervaar voor mijn volste (of vollere-) zijn. Enorm helend en liefdevol naar mezelf.
Ownership voor mijn essentie
Mijn toegenomen zelf liefde maakt ook mijn liefde voor de persoon die mij hierin triggerde completer en gelijkwaardiger. Ik plak geen etiketten op die ander, ik projecteer mijn verdriet zowel als mijn kracht niet op die persoon. Mijn kracht is waar mijn verdriet namelijk in eerste instantie over ging; iets van mijn kracht werd nog niet volledig door mij geleefd en dat is ook een vorm van verlating; namelijk zelf verlating. Deze persoon spiegelde mij al lange tijd zoveel moois van mezelf. Die stukken gingen over mijn puurheid, mijn vrouwelijkheid, mijn sensualiteit en mijn natuurlijke kracht; alles steviger en grootser dan ik tot nog toe voluit had durven leven. Ik voel mij rijk gevoed en dankbaar om via de herkenning die ik vond bij die ander, mezelf dieper te hebben ontmoet en dat ik mezelf zo meer van wie ik wezenlijk ben heb kunnen toe-eigenen. De ervaring van verlating en gemis aan grond, waarbij iets uit mijn jongste jaren getriggerd werd, bracht mij bij de wortel van de 'wond' en bij de wortels van mijn vollere bestaan. Ik sta op mijn eigen grond en voel mij gedragen in mezelf en in verbinding met de ander en het grotere geheel.
Ownership nemen voor het verlies van essentiële stukken in mezelf, heeft me teruggebracht in mijn natuurlijke kracht. We helen in relatie tot anderen; dat is in mijn ogen wat er gebeurd is. Ik kan nu nog meer mijn volste zijn leven en de ander ook zien voor wie hij werkelijk is. Het loslaten van de oude vorm is in die zin helend geweest. Het zou te snel voor me zijn om te zeggen dat ik helemaal geen verdriet meer ervaar over het verlies van de oude vorm van ons contact, daarvoor was het mij te dierbaar. Wel staat het verdriet over dit verlies nu in verhouding tot wat het werkelijk is, nu mijn 'verloren zielstukken' integrerende zijn. Dit geeft een nieuwe basis om te verbinden vanuit onze eigen grond óf om los van elkaar verder te reizen omdat het contact wellicht zijn functie vervuld heeft. We will see…..
Liefde is de essentie die geneest
Geduld, vaardigheid, oefening en talent spelen allemaal een rol, maar zonder liefde zijn het slechts technieken. Alle verwondingen schreeuwen om het universele geneesmiddel liefde. Liefde, de kosmische lijm van hun universum, is de kracht die de kloven overbrugt die ons in stukken snijden. In de kloof tussen hemel en aarde is liefde de bindende kracht die de veelkleurige stappen van de Regenboogbrug bijeenhoudt. – Judith Anodea
Comments